Vitamine D ofwel de zonnevitamine.  Zonlicht zorgt dat je vitamine D aanmaakt. Heb je een lage vitamine D status, dan kan dat zich uiten in zwaarmoedigheid en verdwijnt als het ware de zon uit je leven. Maar vitamine D heeft een breed werkingsgebied, en is erg belangrijk voor onze weerstand. 

Vitamine D tekort ken je wellicht van rachitis. Misschien heb je welk eens plaatjes gezien van kinderen met een misvormd skelet.  Van kinderen in de Londense binnenstad die alleen maar binnen zitten en nooit de zon zien. Dit is een zeer vergevorderd stadium van vitamine D tekort, maar in het voorstadium vindt er al misvorming in het skelet en de bekken plaats. Maar vitamine D is nog voor veel meer zaken van belang.

In eerste instantie waren wetenschappers er nog van overtuigd dat de belangrijkste taak van Vitamine D de calciumstofwisseling en de botvorming waren. Vitamine D wordt vaak geadviseerd voor vrouwen na de menopauze. Vitamine D houdt het skelet stevig. Omdat vrouwen na de menopauze botmassa verliezen , moeten zij letten op voldoende inname van Vitamine D.

Inmiddels weten we dat deze vitamine een veel breder werkzaam is. Wetenschappers vinden steeds meer receptoren, zoals in de cellen van het immuunsysteem. Vitamine D staat tegenwoordig ook vaak in het nieuws in combinatie met Corona.  Een goede vitamine D status zou je weerstand ten goede komen. Ook schijnt vitamine D van belang te zijn voor de spierkracht, bovendien werkt hij samen met ijzer. De kennis over de rol van vitamine D in het menselijk lichaam is afgelopen jaren enorm toegenomen en we zien dat vitamine D een breed werkterrein heeft en op verschillende manieren de gezondheid ondersteund, het is gunstig voor de levensverwachting en de kwaliteit van leven. 

Tekorten van vitamine D kunnen zich uiten aan tal van symptomen denk aan verminderde weerstand voor infecties, vermoeidheid, slaapstoornissen en depressieve stemmingen.

Vitamine D wordt in verband gebracht met:

• Sterke botten en tanden
• Soepele spieren
• Een gezond en evenwichtig afweersysteem
• Verhoogt de weerstand tegen infecties
• Ondersteunt de stofwisseling
• Gunstige invloed op hart en bloedvaten
• Vruchtbaarheid
• Goed voor het zenuwstelsel, hersenfunctie
• Geestelijke veerkracht en positief voor stemming en welbevingen
• Ondersteunt conditie van het oog
• Gaat veroudering tegen

Waard om je eens in deze vitamine te gaan verdiepen. 

Vitamine D is een vetoplosbare vitamine. Strikt genomen is het eigenlijk geen vitamine, omdat het ook aangemaakt kan worden door je lichaam onder invloed van de zon. Omdat onze voorouders hoofdzakelijk buiten waren, hadden zij veel minder problemen met hun vitamine D stofwisseling dan tegenwoordig.

Tussen mei en oktober kan vitamine D worden aangemaakt in de (onbedekte) huid onder invloed van UV-B licht van de zon. Dan moet je wel tussen 11.00 en 15.00 uur ten minste een half uur buiten zijn. De rest van het jaar de zon in Nederland niet krachtig genoeg om voldoende vitamine D aan te maken. Insmeren met zonnebrandcrème remt de aanmaak van vitamine D. Heb je een donkere huid, ben je zwanger of ouder dan is het erg lastig om in Nederland voldoende vitamine D binnen te krijgen. Verschillende medicijnen hebben ook een negatieve invloed op de vitamine D-status of de werking van vitamine D, zoals bijvoorbeeld anti-epileptica, corticosteroïden of laxeermiddelen. Hierdoor kan de vitamine D behoefte sterk toenemen.

Kortom, het is vaak erg lastig om zelf voldoende vitamine D aan te maken en zal je vitamine D via voeding of supplementen binnen moeten krijgen. 

Vitamine D kun je uit voeding halen. Vette vis, vlees, eieren, biologische melk en met vitamine D verrijkte margarine zijn bronnen van vitamine D. Zalm, haring, makreel denk ik wel de bekenste bronnen van vitamine D. Hoe vaak denken mensen wel niet, ik eet regelmatig vis en ik kom voldoende buiten dus met mijn vitamine D status zal het wel goed zitten.

Helaas is onze vis, zeker de zalm, erg vervuild en krijg je zo ook veel slechte stoffen binnen. Daarnaast is de vitamine D die je zo binnen krijgt vaak ook maar beperkt. Ter illustratie. Stel je eet twee keer per week 100gr zalm en een harinkje. In zalm zit ongeveer 12 mcg en in een haring 20mcg. Je krijgt dan per week 44mcg binnen, terwijl supplementen van 25-75mcg uitgaan per dag.

Het is dus erg lastig om via je voeding voldoende vitamine D binnen te krijgen. Het is niet voor niets dat vroeger de moeders in de winter klaarstonden met een lepel levertraan (per theelepel 120mcg vitamine D). 

Laat bij de eerstvolgende gelegenheid je vitamine D-status meten. Als je arts niet wil meewerken, dan kun je –voor eigen rekening – ook je vitamine D status laten meten bij mij voor door een simpele vingerprik bloedtest. Vaak gaan reguliere artsen uit van 50-75nmol/l en de gezondheidsraad hanteert een Vitamine D spiegel van 30nmol/l. Internationale vitamine-D experts zijn van mening dat een goede vitamine D-status minimaal 75nmol/l bedraagt. Zij baseren zich niet alleen op het effect van vitamine D op botten en spieren, maar ook op de gezamenlijke gezondheidseffecten van vitamine D. Er zijn veel wetenschappers die er toe doen op dit gebied die zelfs uitgaan uit van 100-150nmol/l.

Bij de meeste mensen waarvan ik de vitamine D status in mijn praktijk meet is deze laag, vaak erg laag. Vaak herkennen deze mensen de sluimerende vage klachten die hierbij horen, maar hebben dit niet gekoppeld aan vitamine D. Het zou interessant zijn om te onderzoeken wat de vitamine D status van de gemiddelde Nederlander is, zeker als je uitgaat van hogere streefwaarden. Ik vermoed dat deze bij een groot deel van de bevolking erg laag is.

Er liggen diverse aanvragen bij de gezondheidsraad om advies over de mogelijke rol van vitamine D bij het bestrijden van Corona. Vitamine D speelt een rol bij een goede werking van het immuunsysteem. De gezondheidsraad vindt dat er nog te weinig goed onderzoek hierover beschikbaar is. 

Als je door omstandigheden niet wilt of kunt meten, dan kun je in ieder geval een supplement van 3000ie (75mcg) vitamine D nemen. Dit is wat de meeste volwassenen nodig hebben, maar ouderen of mensen met obesitas hebben meer vitamine D nodig. Neem een dosis boven de 100mcg alleen in op advies van een deskundige. Laat dit periodiek controleren om zien of de vitamine D-inname goed is en niet leidt tot een te hoge calcidiolspiegel.  Het effect van de supplementen komt na ongeveer 3 maanden tot uiting.

Ga je vitamine D supplementen slikken, neem deze dan in bij de maaltijd. En neem bij voorkeur met olie gevulde capsules.

De werkelijkheid is meestal echter complexer dan alleen het toevoegen van één vitamine. Vitamines, mineralen, leefstijl, andere supplementen; het heeft allemaal invloed op elkaar en daarom moeten we dit ook echter als geheel bekijken. Doe jezelf een plezier en vraag hier deskundige hulp.